Het leger als de plek om aan jezelf te werken. Defensie helpt 'straatschoffies' op het rechte pad.

LARRY WERKTE ZICH BIJ DE LANDMACHT UIT DE ELLENDE. KOEN VERHEIJDEN

Soldaat der eerste klasse Larry (30) zag het leven somber in, zo'n vijf jaar geleden. Hij zat zonder werk, maar had wel twee kinderen voor wie hij moest zorgen. Een nieuwe baan vinden wilde maar niet lukken. De Rotterdammer moest zijn huis uit, raakte gefrustreerd en gedroeg zich opstandig tegen alles en iedereen. Met drank probeerde hij zijn situatie te vergeten. Op straat haalde hij steeds meer uit. Totdat de politie hem oppakte voor een vechtpartij, waarvoor hij een voorwaardelijke celstraf kreeg.

Het was Larry's wake-upcall. Zo kon het niet langer. Het leger was een jongensdroom, maar zonder diploma's en met zijn strafblad maakte hij geen schijn van kans. Oud-landmachtgeneraal Mart de Kruif sprong in 2016 voor jongeren zoals Larry in de bres. Hij zag het als zijn maatschappelijke plicht om jeugdige delinquenten een kans te geven. Structuur en kameraadschap geven hen eigenwaarde. ,,Ik ben ervan overtuigd dat wij zeven van de tien jongeren beter afleveren aan de maatschappij'', zei hij toen.

In alle stilte en kleinschalig begon de krijgsmacht aan een experiment: 'straatschoffies' die dreigen verder af te glijden, krijgen bij de landmacht de kans om weer iets van hun leven te maken. Het leidde op de werkvloer soms tot gefronste wenkbrauwen, weet stafadjudant en coördinator van het project Corné Brands nog goed: was de landmacht nou echt van plan criminelen binnen te halen?

Strafblad

Een strafblad wordt door de vingers gezien, maar plegers van zware delicten zoals zeden- en ernstige geweldsmisdrijven met wapens komen er niet in. Ook drugsgebruik wordt niet getolereerd. De jongeren moeten een verklaring van geen bezwaar kunnen krijgen, net zoals iedere militair. Een taakstraf tot maximaal 40 uur is daarbij acceptabel.

Brands spreekt dan ook zelf niet over het binnenhalen van jeugdcriminelen. Hij noemt ze jongens en meisjes met een rafelrandje. ,,Deze jongeren zitten vaak niet goed in hun vel. Of hebben veel pech gehad in hun leven, omdat ze niet de juiste zetjes in de goede richting hebben gekregen.''

Het leger is voor sommigen bij uitstek de plek om aan zichzelf te werken, vindt Brands. Hier leren ze op tijd komen, afspraken maken, iets voor elkaar overhebben. In het leger worden ze fitter, groeit hun zelfbeeld en zelfvertrouwen, maken ze vrienden voor het leven. ,,En ze krijgen geestelijk de nodige uitdaging: hoe gaan ze om met onzekerheden en tegenslagen?''

Larry is het levende bewijs dat de krijgsmacht iemands leven weer kleur kan geven. Al was het loodzwaar om te komen waar hij nu is en heeft hij zelfs op het punt gestaan ermee te stoppen, zegt hij. Dat knakmoment kwam na wekenlange, zware trainingen. ,,Ik weet nog dat we tijdens een oefening binnen vijf minuten een blikje eten moesten opwarmen. Dat lukte me niet en dus moest ik het koud opeten. Toen was ik er helemaal klaar mee.''

Na een gesprek met zijn begeleider zette hij door en schopte hij het tot chauffeur van het Boxer-pantserwielvoertuig bij het 17 Pantserinfanteriebataljon. Afgelopen voorjaar werd hij tijdens zijn uitzending in het Iraakse Erbil zelfs uitgeroepen tot 'eagle of the month', de militair over wie de commandant het meest tevreden is. Larry: ,,Ik stond daar echt met knikkende knietjes. Zeker als je bedenkt dat ik ermee wilde stoppen. Maar ik ben blij dat ik dat niet heb gedaan. Ik heb nu zoveel meer overzicht in mijn leven en een hoop rust.''

Trots

Zijn begeleider Corné Brands laat de foto van het bijzondere moment vol trots zien. Hij heeft twee zoons, maar alle deelnemers die hij begeleidt, beschouwt hij ook als zijn eigen kinderen. Het valt hem elke keer zwaar als het iemand toch niet lukt om het traject af te maken. De afgelopen jaren gebeurde dat bij 41 jongeren van de 165 die Brands en zijn collega's in totaal hebben begeleid. ,,Iemand moet het wel zelf willen en dat ook laten zien. Anders moeten we afscheid van elkaar nemen, hoe pijnlijk ik dat ook vind.''

Uiteindelijk zijn 24 jongeren na hun begeleiding bij defensie blijven 'plakken', maar dat de landmacht er nieuwe militairen bij krijgt, is zeker geen doel op zich. Brands geniet er net zo van als jongeren buiten het leger aan de slag gaan. Of weer terugkeren naar school om verder te leren. ,,Iedere jongere die wij weer perspectief kunnen geven is er eentje. Dat is onze drijfveer en daar gaan we na dit experiment nog meer werk van maken.'' Vanaf 1 november gaan militairen uit het hele land jongeren helpen.

« GA TERUG NAAR HET OVERZICHT