Herbegrafenis Eerste-luitenant Mr. Ian Jacob Havelaar te Colijnsplaat
Vandaag is de Eerste-luitenant Havelaar op waardige wijze herbegraven in Colijnsplaat. Luitenant Havelaar maakte deel uit van de Koninklijke Brigade Prinses Irene. Aanwezig waren onder andere familie, oud-strijders, de BC, de BA, de Ccie, basisschoolleerlingen en vele andere genodigden en geïnteresseerden.
In de toespraak die Overste Gorissen bij de herbegrafenis gaf, verwoorde hij op indrukwekkende wijze wat er in november 1944 plaatsvond rond Colijnsplaat:
‘Op 9 november 1944 kreeg de brigadecommandant, Kolonel De Ruyter van Steveninck opdracht om onder bevel van 52e Lowland Division een bewakingstaak in Zeeland uit te gaan voeren. Op 14 november vertrok de verkenningsafdeling naar Noord-Beveland. Via Kortgene werd de verkenningsafdeling gelegerd rond Colijnsplaat. De bevolking werd gevraagd om de Irene-mannen in te kwartieren. Het front lag even ten noorden van het dorpje, want Schouwen-Duiveland was nog in Duitse handen. Vanuit het nog bezette Schouwen werd Colijnsplaat regelmatig door de Duitse artillerie onder vuur genomen. Luitenant Havelaar was commandant van een van de twee Carriertroops van de verkenningsafdeling. De zeven brengun carriers, van zijn troop stonden geparkeerd voor de Nederlands Hervormde Kerk.’
‘In de nacht van 24 op 25 november vond de eerste noemenswaardige actie plaats. De officieren en de mannen van de verkenningsafdeling sliepen in de hotels Zeelandia en De Patrijs en werden door twee mannen uit het dorp gewekt. Zij vertelden dat een groep van 26 zwaarbepakte Duitsers met een bootje waren geland. Deze Duitsers gingen naar de dichtstbijzijnde boerderij en bonden de boer en boerin vast. Ook stalen ze hun boerenkar, waarin de Duitse militairen hun meegenomen explosieven laadden. Luitenant Havelaar kreeg het bevel naar de hoeve te gaan. Bij de afwateringssluis in Colijnsplaat kwamen ze de Duitsers tegen. Er werden lichtkogels afgevuurd en de Duitse groep trok zich terug. Intussen was het laag water geworden en konden de Duitsers niet meer weg komen met hun boot. In de buurt van de hoeve aan de West-Zeedijk groeven zij zich in. De troop van Havelaar naderde hen zo dicht mogelijk en ze verlieten hun carriers en kropen naar de dijk. Luitenant Havelaar richtte zich boven op de dijk op, om met zijn verrekijker de situatie te observeren. Onmiddellijk werd hij in zijn hoofd getroffen door wat een toevalstreffer geweest moet zijn. De strijd brandde vervolgens los. Er werd steun gekregen van een Engelse artilleriebatterij, die stond opgesteld bij de molen in Kortgene. Na enkele schoten stonden de Duitsers op met hun handen in de lucht. Twee van de groep waren gewond en hun commandant was gedood. Ook luitenant Havelaar was dus overleden, eerste hulp mocht niet meer baten. Zijn lichaam werd op een boerenwagen gelegd, met wat stro erop en een zeil erover. Zo trok de stoet het dorp in. Voorop de gevangen genomen Duitsers, daarachter de boerenkar.’
‘Het verhaal van Luitenant Havelaar geeft aan dat hij al vroeg bewust een keuze heeft gemaakt om te dienen voor vrede, veiligheid en recht. Deze keuze hield hij vast toen Nederland bezet was en hij zijn plannen maakte om Engeland te bereiken. In zijn diepste overtuiging van vrede, veiligheid en recht heeft hij gestreden voor onze vrijheid. De vrijheid waarin wij heden ten dagen leven. Hij heeft hierbij het grootste offer gebracht. Vrede en vrijheid hebben een prijs. Gelukkig wordt men zich daar steeds meer bewust van in Nederland, Europa en de wereld.’
Na de speech van de Overste werd de kist overgebracht vanaf de kerk naar de begraafplaats. Achter de draagploeg liepen basisschoolleerlingen met de bloemen, daarna volgde familie, militairen en anderen. De Charlie-Beren vormden een erehaag en na de ceremonie en toespraken van onder andere familie, werd het Signaal Taptoe gespeeld en werd de Nederlandse vlag ceremonieel opgevouwen door de draagploeg. Deze werd samen met zijn baret, Fuselierskoord en onderscheidingen van Luitenant Havelaar overhandigd aan de familie. Ook zijn originele helm werd na de plechtigheid aan de familie aangeboden.
Het was een zeer indrukwekkende dag die velen van ons lang bij zal blijven.
Volo et Valeo!
Sfeerimpressie
